Korang mesti ada duit, kan?
Kalau tak ada, macam mana nak beli barang-barang yang korang nak? Macam mana nak bayar bil-bil yang korang kena? Macam mana nak hidup, weh? 😅
So, bila korang ada duit, korang nak buat apa dengan duit tu? Simpan kat rumah? Bawak ke mana-mana? Atau masuk kat bank?
Ramai orang yang rasa yang masuk duit kat bank tu paling selamat. Sebab bank kan ada sistem keselamatan yang canggih.
Duit korang pun ada insurans kalau bank tu bankrap. Tapi, betul ke duit korang selamat kat bank?
Jawapannya ialah tidak.
Ada banyak faktor yang boleh jadi dan buatkan duit korang hilang atau dicuri tanpa disedari.
Nak tahu ke? Jom aku cerita. 😉
Phishing
Phishing ni satu teknik yang digunakan oleh penjenayah siber untuk menipu korang supaya bagi maklumat peribadi korang, macam nombor akaun bank, password, atau verification code.
Biasanya, korang akan dapat email, SMS, atau call yang kononnya dari bank korang, yang suruh korang klik link, masuk maklumat, atau reply mesej.
Kalau korang terpedaya, korang akan bagi akses kepada penjenayah siber untuk masuk ke akaun bank korang.
Jadi, macam mana nak elak phishing?
Pertama, korang kena tahu cara untuk kenal email, SMS, atau call yang mencurigakan. Antara ciri-ciri yang boleh korang perhatikan ialah:
- Alamat email atau nombor telefon yang tak sama dengan yang biasa korang guna untuk contact dengan bank korang.
- Spelling atau grammar yang salah atau pelik.
- Logo atau design yang tak sama dengan yang official dari bank korang.
- Minta maklumat yang tak perlu atau tak logik, macam password atau verification code.
- Threaten atau scare korang supaya korang cepat bertindak.
Kedua, korang kena pastikan korang guna website atau app yang legit dan secure untuk banking korang.
Cara yang mudah ialah korang type sendiri alamat website bank korang, atau download app dari app store yang official, macam Google Play atau App Store.
Jangan klik link yang korang dapat dari email, SMS, atau call yang mencurigakan.
Ketiga, korang kena jaga maklumat peribadi atau kewangan korang dengan baik.
Jangan share atau simpan maklumat tu kat mana-mana tempat yang boleh diakses oleh orang lain, macam email, phone, computer, atau social media.
Jangan guna password yang senang teka, atau guna password yang sama untuk semua akaun korang. Tukar password korang secara berkala, dan guna two-factor authentication kalau boleh.
Spyware
Spyware ni satu jenis software yang boleh dipasang secara senyap dalam devices korang, macam smartphone, tablet, atau laptop.
Kalau korang ada hantar smartphone korang kat kedai ke, or bagi kawan kawan pinjam ke, bahaya! Sebab software ni boleh di install tanpa pengetahuan korang.
Spyware boleh spy aktiviti korang dalam devices korang, termasuklah banking korang. Spyware boleh curi maklumat peribadi atau kewangan korang, macam nombor akaun bank, password, atau verification code. Dia akan send semua maklumat sensitive ni kepada orang yang install spyware ni tadi.
Spyware juga boleh tukar setting devices korang, slow down performance devices korang, atau show ads yang mengganggu.
Jadi, macam mana nak elak spyware?
Pertama, korang kena pastikan korang guna devices yang selamat dan updated.
Jangan root atau jailbreak devices korang, sebab itu akan buka pintu untuk spyware masuk.
Pastikan korang update OS dan apps korang secara berkala, sebab ada kemungkinan ada security holes yang boleh dimanfaatkan oleh spyware.
Kedua, korang kena careful dengan apa yang korang download atau klik. Jangan download atau install apps yang tak dikenali atau tak dipercayai, sebab ada apps yang ada spyware dalamnya.
Jangan klik link atau attachment yang korang dapat dari email, SMS, atau call yang mencurigakan, sebab itu boleh pasang spyware dalam devices korang.
Ketiga, korang kena guna antivirus atau anti-spyware software yang boleh protect devices korang dari serangan spyware.
Pastikan korang guna software yang legit dan berkualiti, dan update software tu secara berkala. Run full scan pada devices korang sekurang-kurangnya sekali seminggu, dan delete apa-apa spyware yang detected.
Skimming
Skimming ni satu teknik yang digunakan oleh penjenayah untuk curi maklumat kad debit atau kredit korang dengan menggunakan alat yang dipasang pada ATM atau payment machine.
Alat tu boleh digunakan untuk membaca magnetic strip pada kad korang, dan transfer data tu ke penjenayah cyber. Penjenayah pulak boleh gunakan data tu untuk buat transaksi palsu atau clone kad korang jadi baru.
Jadi, macam mana nak elak skimming?
Pertama, korang kena check ATM atau payment machine sebelum korang guna.
Kalau korang nampak ada apa-apa yang pelik, macam alat yang terpasang, kamera yang tersembunyi, atau keypad yang tak biasa, jangan guna mesin tu. Report kat bank atau kedai yang ada mesin tu.
Kedua, korang kena cover keypad bila korang masuk PIN korang. Kalau ada penjenayah yang tengok atau rakam, dia tak boleh tahu PIN korang.
Jangan bagi orang lain tahu PIN korang, dan jangan simpan PIN korang kat mana-mana tempat yang boleh diakses oleh orang lain, macam phone, wallet, atau paper.
Ketiga, korang kena monitor akaun bank korang secara berkala. Check statement korang, dan alert kalau ada apa-apa transaksi yang tak biasa atau tak sah.
Report kat bank secepat mungkin kalau ada apa-apa yang mencurigakan, dan tukar kad korang.
Scammer menyamar bank
Scammer menyamar bank ni satu teknik yang digunakan oleh penjenayah yang menyamar sebagai kakitangan bank untuk curi duit dari akaun korang. Kat Malaysia ramai kena.
Scammer ni biasanya akan menghubungi korang melalui telefon, email, atau media sosial, dan memberitahu korang bahawa ada masalah dengan akaun korang, seperti akaun korang kena hack, akaun korang kena tutup, atau akaun korang kena bayar yuran tertentu.
Scammer ni akan minta korang untuk memberi maklumat peribadi atau kewangan korang, seperti nombor akaun, password, verification code, atau TAC, untuk kononnya menyelesaikan masalah tu.
Scammer ni juga akan suruh korang untuk transfer duit ke akaun lain, yang sebenarnya adalah akaun penjenayah.
Jadi, macam mana nak elak scammer dalam bank?
Pertama, korang kena tahu bahawa bank tak akan pernah menghubungi korang untuk minta maklumat peribadi atau kewangan korang, atau suruh korang transfer duit ke akaun lain.
Kalau korang dapat panggilan macam tu, jangan layan.
Kedua, korang kena pastikan korang tahu nombor telefon atau alamat email yang rasmi dari bank korang.
Jangan percaya apa-apa nombor telefon atau alamat email yang tak sama dengan yang biasa korang guna untuk berhubung dengan bank korang.
Kalau korang ragu-ragu, korang boleh call balik nombor telefon yang rasmi dari bank korang, atau check website bank korang untuk alamat email yang rasmi.
Ketiga, korang kena jangan mudah percaya dengan apa-apa yang korang dengar atau baca dari scammer ni.
